حرام بودن گوشت خوک موضوعی است که امروزه در برخی کشورها مورد توجه قرار نمیگیرد و در نتیجه تبعاتی شامل حال استفادهکنندگان از آن میشود. امام صادق (ع) در حدیثی به علت حرام بودن گوشت خوک اشاره میکنند.
چرا گوشت خوک حرام است؟
قوانینی که خداوند در دین اسلام به آنها امر فرموده است هر کدام دارای علتهای متفاوتی است که شاید بسیاری از انسانها از آنها بیخبر باشند و به همین دلیل کورکورانه به مخالفت با آنها بپردازند، به عنوان مثال، یکی از مسائلی که خداوند در قرآن بر آن تأکید کرده حرام بودن گوشت خوک برای مسلمانان است که متأسفانه به دلیل بیاطلاعی و ناآگاهی غیر مسلمانان از دلایل این حکم، استفاده از گوشت خوک در میان آنها امری بدیهی است، اما به راستی علت حرام بودن گوشت خوک چیست و پافشاری بر استفاده از آن چه عواقبی در پی دارد؟
امام صادق (ع) در پاسخ به سوال فردی که علت حرام بودن گوشت خوک را از حضرت جویا شده بود، فرمود:
خداوند تبارک و تعالی چیزی را حلال و چیزی را حرام نکرد مگر برای حفظ مصالح خود مردم. نه آنکه بنا بر میل خود نسبت به چیزی آن را حلال کرده و به خاطر بی میلی خود نسبت به امری آن را حرام کند، زیرا خداوند که خالق بندگانش است و میداند چه چیزی سبب قوام جسم و روح بنده میشود، لذا آنها را حلال کرده و همچنین میداند چه چیزی برای روح و جسم انسان ضرر دارد که آنها را حرام کرده است.
به عنوان مثال، گوشت خوک را حرام کرده، زیرا سبب بیغیرتی و بیتعصبی و فساد اخلاق میشود و شراب را حرام کرد، زیرا شرابخواری موجب ارتعاش و لرزش بدن میشود و مروت و جوانمردی را از شخص زائل میکند و شخص مشروبخوار را به تمام امور زشت و قبیح از قبیل زنا با محارم و آدمکشی و هر فتنهای میکشاند. ( تفسیر جامع جلد2، صفحه156).
همچنین امام رضا (ع) در حدیثی فرمود: خداوند خوردن خوک را حرام کرد چون حیوان مهیب و زشت صورت است. خدا آن را برای پند و عبرت گرفتن خلق آفریده و اینکه بترسند از شهوترانی و بیبند و باری، زیرا موجب این میشود که خدای تعالی صورت زیبای بشری را از ایشان گرفته و به صورت خوک تبدیل کند و اینگونه مسخ شوند. خدا خوک را در بین بشر قرار داد تا دلیلی برای گذشتگانی باشد که به شکل این صورت در آمده بودند. علت دیگر حرام بودن گوشت خوک این است که خوراکش پلیدترین و کثیفترین کثافتهاست و مفاسد و زیانهای بسیاری که در خون آن وجود دارد. ( وسائلالشیعه، جلد16، ص 378، باب اطعمه)
چرا قرآن گوشت خوك را حرام شمرده است؟
به نقل از اثبات اعجاز علمی قران - وكانون گفتمان قرآن كريم
قرآن كریم، انواع غذاها را كه برای جسم و روح انسان مفید بوده و ذائقهی او را نیز ارضاء كرده حلال شمرده است، و از طرفی انسان را از خوردن غذاهای مضر و پلید نهی میكند.
ممنوعیت از غذاهای غیربهداشتی و تنفرآمیز یكی از خدمات دين الهی به بشریت است، زیرا در شرایطی كه میكروب كشف نشده بود و اثرات غذاهای پلید در بوجود آوردن بیماریها روشن نبود، آنها را ممنوع اعلام كرده و این خدمت بزرگی در جهت سلامتی انسانها میباشد.
یكی از حیوانهایی كه مصرف گوشت آن در فهرست غذاهای حرام قرار گرفته است گوشت خوك میباشد كه در قرآن از آن به «لحم خنزیر» یاد شده است:
{إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْكُمُ الْمَیْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِیرِ وَ...} ؛
خدا، تنها (خوردن) مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه به هنگام سربریدن نام غیرخدا بران بانگ زده شده حرام كرده است.
كه مضمون این آیه، در چهار سورهی قرآن آمده است و علت تاكید قرآن بر این مطلب، همان اهمیت موضوع و خطرات جسمی و روحی مصرف گوشت خوك و نیز آلودگی جامعهی بشری به آن است به طوری كه هنوز در برخی كشورهای جهان به ویژه اروپا و آمریكا گوشت خوك جزء غذاهای رسمی آنها قرار دارد.
حال مي خواهم به حكمت حرام شمردن گوشت خوك بپردازيم :
برخی صاحب نظران در مورد حرمت گوشت خوك به برخی از حكمتهای قرآن اشاره كردهاند كه بعضی از آن موارد را در اینجا میآوریم و برای آگاهی بیشتر از این موضوع منابعی را جهت مطالعه معرفی میكنیم:
در مورد فلسفهی حرمت گوشت خوك از دو جهت میتوان سخن گفت:
الف. تأثیرات روحی و روانی گوشت خوك:
خوك حتی نزد اروپائیان كه از گوشت آن میخورند سمبل بیغیرتی است وحیوانی كثیف است. خوك در امور جنسی فوق العاده بیتفاوت و لا أبالی است و علاوه بر تأثیر غذا در روحیات كه از نظر علمی ثابت شده است، تاثیراین غذا در خصوص لاأبالی گری در مسائل جنسی مشهود است.
یكی از نویسندگان مینویسد: خوك غیرت ناموسی ندارد و جفت خود را درمعرض خوكهای نر دیگر قرار میدهد و حتی از این كار لذت هم میبرد، كه این صفات در گوشتش هم تاثیراتی دارد از این جهت اشخاصی كه از آن تغذیه میكند همان صفات و اخلاق رذیله را پیدا میكنند.
ب. ضررهای بهداشتی و بیماریهایی كه توسط خوك به انسان منتقل میشود: برخی بیماریها هستند كه از جمله عوامل ابتلای به آنها گوشت خوك است و استفاده از گوشت خوك در ایجاد آنها موثر است:
1- اسهال خونی؛
2- یرقان عفونی؛
3- انتامیب هیستولتیك، كه انسان را به اسهال آمیبی مبتلا مینماید؛
4- بیماری شبه باد سرخ كه در انسان به صورت لكههای سرخ و دردناك توأم با سوزش شدید روی دستها ظاهر میشود؛
تصلب مشرایین ـ دردهای مفصلی و مسمومیتها و علت آن میزان زیاد چربی و اسیداوریك موجود در گوشت خوك میباشد
5- خوك از خوردن چیزهای پلید حتی مدفوع خودش باكی ندارد لذا معدهاش لانة اقسام میكروبهاست كه به گوشت و خون و شیرش هم سرایت میكند.
اما برخی بیماریها تنها علت آن، خوردن گوشت خوك است از جمله:
1- »كرم كدوی خوك» كه درعضلات و مغز خوك یافت میشود كه انسان را دچارنارسائیهایی در دستگاه گوارش میكند.
2- »تری شینوز» این نیز كرم دیگری است كه باعث خراشیدن و التهاب جداره امعاء و پیدایش جوشها و دملهای پراكنده در تمام بدن و درد شدید عضلانی و سختی تنفس و ناتوانی در سخن گفتن و جویدن غذا و ... میشود كه تا به حال درمانی برایش پیدا نشده است
3 - استفاده از گوشت خوك، به علت ثقیل الهضم بودن معده را به زحمت میاندازد.
ناگفته نماند كه در كشورهای اسلامی در اثر مبارزهی جدی اسلام، گوشت این حیوان مصرف نمیشود و لذا پیامدهای آن نیز كمتر به چشم میآید، اما در كشورهای غربی اروپا، آمریكا این ممنوعیت اعمال نمیشود ولی با این حال بسیاری از مردم از مصرف آن دوری میگزینند؛ حتی در برخی از كشورها مثل برخی قسمتهای روسیه در اثر شیوع بیماریهای مربوط به گوشت خوك (كرم تركین یا ترشین) مصرف گوشت آن را ممنوع اعلام كردهاند و همچنین بیماری كرم كدوی خوك به صورت گسترده در جهان منتشر شده و در كشورهای اسلامی كه گوشت خوك مصرف نمیكنند به ندرت دیده میشود.
نتيجه :
حكمت تحریم گوشت خوك را میتوان پیشگیری از زیان مترتب بر گوشت خوك شمرد ولی این ضررهای بهداشتی و اخلاقی فقط میتواند به عنوان فلسفه و حكمت این حكم مطرح شود ـ نه علت انحصاری آن ـ و هنوز باید منتظر كشفیات جدید علمی در این باره باشیم.پس حرامها و حلالهای خداوند دارای مصلحتها و حكمتهایی است كه با پیشرفت علوم بدانها بیشتر پی میبریم. به عبارت دیگر قرآن به برخی نكات اشاره میكند كه علوم پزشكی و عقل آدمیان درصدر اسلم آنها را كشف نكرده بود كه نمونهی آن همین تحریم گوشت خوك است كه برخی از مضرات و حكمتهای آن اشاره شد.